De afgelopen week veroorzaakte de wolvengroet flink wat opschudding tijdens het EK voetbal. De Turkse international Merih Demiral werd na het maken van dit gebaar voor twee wedstrijden geschorst door de UEFA.
Turkse fans riepen vervolgens op om massaal de wolvengroet te brengen tijdens de wedstrijd tegen Oranje. Maar wat is de wolvengroet precies, en waarom roept het zoveel controverse op?
Wat is de wolvengroet?
De wolvengroet is een handgebaar dat lijkt op de kop van een wolf. Vooral in Turkije is dit gebaar bekend, maar het roept ook daarbuiten veel weerstand op.
De UEFA schorste Merih Demiral voor twee wedstrijden vanwege dit gebaar, waardoor hij niet mag spelen tegen Nederland en, mocht Turkije winnen, ook niet in de halve finale.
Het gebaar symboliseert de manier waarop Turkije volgens een mythe is ontstaan. “Turken zijn altijd strijders geweest,” zegt Petra de Bruijn, universitair docent Turkijestudies aan de Universiteit Leiden.
“Volgens een mythe uit de tijd dat het Turkse volk nog in Centraal-Azië woonde, verloor het volk een strijd waarbij bijna iedereen omkwam, op één kind na. Dit kind werd opgevoed door wolven en vanuit hem ontstonden de huidige Turkse volkeren en cultuur.”
Waarom is het gebaar zo controversieel?
De controverse rond de wolvengroet gaat terug naar de jaren ’70. Alp Yenen, specialist in de politieke geschiedenis van het moderne Turkije, legt uit: “In die tijd kwamen de Grijze Wolven veel in het nieuws; een extreemrechtse en ultranationalistische organisatie in Turkije. Zij hielden zich bezig met nationalistische indoctrinatie van jongeren en waren verantwoordelijk voor veel geweld.”
“In de jaren ’70 was Turkije zeer onrustig, met gevechten tussen linkse en rechtse groepen. De Grijze Wolven speelden hierin een grote rol en waren verantwoordelijk voor veel doden. De wolvengroet werd later het symbool van deze organisatie.”
Bestaat de organisatie nog altijd?
Ja, de Grijze Wolven zijn nog steeds actief, zegt Yenen. “Ze hebben banden met de MHP, de Partij van de Nationalistische Beweging, een coalitiepartner van president Erdogan’s AK-partij. Hun gedachtegoed blijft invloedrijk in Turkije.”
Correspondent Pepijn Nagtzaam voegt toe dat het geweld nog steeds deel uitmaakt van hun methoden. “In de jaren ’90 waren de Grijze Wolven verantwoordelijk voor het bloedbad in Sivas, waarbij 37 mensen, waaronder een Nederlandse student, levend verbrand werden. Dit gebeurde op 2 juli 1993, dezelfde datum waarop Demiral het gebaar maakte.”
Nog altijd worden politieke tegenstanders geïntimideerd, in elkaar geslagen en soms zelfs vermoord. “Er loopt momenteel een rechtszaak over de moord op Sinan Ates, een voormalig voorzitter van de Grijze Wolven, die werd vermoord na onenigheid binnen de organisatie,” aldus De Bruijn.
Wat willen de Grijze Wolven?
Nagtzaam legt uit: “Ze streven naar een zeer nationalistische, islamitische staat waarin alleen plaats is voor Turkse volken. Andere etniciteiten, zoals Koerden, en religieuze groepen, zoals alevieten, worden niet gedoogd.”
Volgens Yenen sympathiseren mogelijk zo’n 8 procent van de Turkse kiezers met de Grijze Wolven, met een potentieel verdubbeling naar 16 procent als je ook stemmers op Erdogan en andere extreemrechtse partijen meetelt.
Wat vindt de Turkse politiek van het gebaar?
President Erdogan heeft aangekondigd de wedstrijd tegen Nederland bij te wonen, wat opmerkelijk is gezien de controverse. Hij heeft zelfs een reis naar Azerbeidzjan afgezegd hiervoor.
🎬 BEKIJK DE BEELDEN HIER: 👇
“Turkije ziet de straf van Demiral als discriminatie,” zegt Nagtzaam. “De regering, inclusief Erdogan, stelt dat Demiral simpelweg zijn Turkse identiteit liet zien. Wat is dit voor discriminatie? Hierdoor is een gebaar op het voetbalveld uitgegroeid tot een kwestie van identiteitspolitiek.”
Wat vind jij van deze kwestie? Laat het ons weten in de reacties op Facebook.
