Contant geld speelt een steeds kleinere rol in het betalingsverkeer. Veel winkels stimuleren pintransacties en sommige accepteren zelfs helemaal geen contante betalingen meer. Dit roept vragen op over de rechten van consumenten en winkeliers. Mag een winkel contant geld weigeren? En hoe zit het met grote of beschadigde biljetten?
Contante betalingen nemen af
Het gebruik van contant geld is de afgelopen jaren sterk afgenomen. Steeds meer Nederlanders hebben geen brief- of muntgeld meer op zak. In 2023 uitte De Nederlandsche Bank (DNB) haar zorgen over deze trend. Ondanks die bezorgdheid bleek uit onderzoek van DNB dat het aantal winkels dat alleen pinbetalingen accepteert, nauwelijks is toegenomen. Slechts vier procent van de consumenten kwam een pin-only bordje tegen bij het afrekenen. Toch blijft het een veelbesproken onderwerp.
Mogen winkels contant geld weigeren?
Het korte antwoord is: ja. Winkeliers zijn niet verplicht om contant geld aan te nemen. Volgens de wet mogen zij zelf bepalen welke betaalmiddelen ze accepteren. Dit betekent dat een winkel niet alleen contant geld mag weigeren, maar bijvoorbeeld ook creditcards of bepaalde betaalapps niet hoeft te accepteren.
Wel geldt er een belangrijke regel: een winkel moet vooraf duidelijk aangeven welke betaalmiddelen wel en niet worden geaccepteerd. Dit gebeurt vaak via een sticker op de deur, bij de kassa of op de website. Als je met contant geld wilt betalen en de winkel accepteert dit niet, dan moet dat duidelijk gecommuniceerd zijn.
Welke contante betalingen mogen winkels weigeren?
Winkeliers hebben niet alleen de keuze om contant geld volledig te weigeren, maar ook om bepaalde muntsoorten of biljetten niet te accepteren. Dit gebeurt vaak bij:
– 1- en 2-centmunten: Veel winkels ronden bedragen af en accepteren deze munten niet meer, ook al zijn ze nog steeds wettige betaalmiddelen.
– Grote biljetten: Vanwege veiligheidsrisico’s en mogelijke valse biljetten weigeren sommige winkels briefjes van €100, €200 of €500.
– Beschadigd geld: Een winkelier mag een gescheurd of verkleurd biljet weigeren, zelfs als het officieel nog geldig is.
Hoewel je met beschadigd geld in principe nog kunt betalen, mag een winkel dit zonder verdere uitleg weigeren. Als je meer dan de helft van een beschadigd biljet hebt, kun je het omwisselen bij De Nederlandsche Bank.
Hoe afhankelijk is Nederland van contant geld?
Uit onderzoek van spaarplatform Raisin blijkt dat Nederland van alle tien grootste economieën in de eurozone het minst afhankelijk is van contante betalingen. Digitale betaalmethoden zoals pinnen, contactloos betalen en betaalapps worden massaal gebruikt.
Toch blijft contant geld voor sommige groepen onmisbaar. Vooral ouderen en mensen zonder toegang tot digitale betaalmiddelen zijn afhankelijk van cash. Daarom moedigt de overheid winkeliers aan om contant geld te blijven accepteren, al is het geen verplichting.
De toekomst van contant betalen
Hoewel steeds meer winkels overgaan op digitale betalingen, blijft contant geld een wettig betaalmiddel. Winkeliers mogen het weigeren, maar moeten dit wel vooraf duidelijk maken. De overheid stimuleert een breed scala aan betaalopties, zodat iedereen kan blijven kiezen hoe hij of zij wil betalen.
